Windparken in Belgische Noordzee zullen in 2022 groene stroom voor bijna 2 miljoen Belgische huishoudens geleverd hebben

16/12/2022

Geen overwinsten voor de offshore windparken in 2022

Offshore wind productie in 2022

Alle 8 windparken in de Belgische Noordzee zijn sinds december 2020 volledig operationeel. Dit betekent dat 2022 het tweede jaar is met een volledig geïnstalleerde productiecapaciteit voor deze grote Belgische elektriciteitscentrale. Gedurende deze twee jaar is de jaarlijkse productie van groene elektriciteit relatief constant gebleven: in 2021 werd een totale productie van 6,8 TWh geïnjecteerd in het Belgische elektriciteitsnet en 2022 zal naar schatting eindigen op 6,6 TWh . Dit komt overeen met de jaarlijkse elektriciteitsbehoefte van bijna 2 miljoen gezinnen, of ong. 8% van de totale elektriciteitsvraag in België.

De Belgische offshore windparken hebben een totale capaciteit van 2.262 MW, wat in een gemiddeld jaar 8 TWh elektriciteit produceert, of ongeveer 10% van de totale Belgische elektriciteitsvraag. De operationele beschikbaarheid van de windturbines was goed, waardoor de lager dan gemiddelde productie in de afgelopen twee jaar hoofdzakelijk op rekening komt van een lager dan verwacht windaanbod. De afgelopen twee jaar kende West-Europa immers een groot aantal lange periodes met stabiel weer en lage windsnelheden (b.v. in de zomermaanden).

Toch bleven ook dit jaar de windparken meer dan 90% van de tijd beschikbaar en dus elektriciteit produceren. Ondanks de lagere windsnelheden, konden de windparken in 2022 het productierecord van 2021 (6,77 TWh) net niet overtreffen.

Offshore windenergie in België komt in 2022 aan ~8% van de totale elektriciteitsconsumptie (~82TWh) tegemoet. Enkel Denemarken (~24% in 2022) en het Verenigd Koninkrijk (~11% in 2021) dekken een groter deel van de electriciteitsvraag met offshore wind energie. België staat zo in de Europese top drie op het vlak van aandeel offshore windenergie in de elektriciteitsvraag.

Goed evenwicht tussen hernieuwbare energiebronnen

Hernieuwbare energiebronnen voorzagen niettemin in ~21% van de Belgische elektriciteitsbehoefte.

Hernieuwbare energie is seizoensgebonden: windturbines op zee produceren meer groene elektriciteit in de winter, en zonne-energie meer in de zomer. Zoals uit de grafiek blijkt, zijn zon en windenergie dus erg complementair. Deze complementariteit zorgt voor een goed evenwicht in het aanbod van elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen.

Geen overwinst voor offshore wind

In het kader van de energieprijzencrisis heeft de CREG in haar studie rond de aanhoudend hoge marktprijzen voor gas en elektriciteit (13 september 2022), herbevestigd dat de Belgische offshore windparken in 2022 geen overwinsten hebben gemaakt.

De eerste vier windparken, die werden ontwikkeld en gebouwd tussen 2009 en 2014, hebben een systeem van vaste steun bovenop de elektriciteitsprijs. Deze windparken hebben lange termijn verkoopcontracten (PPA-Power Purchase Agreement) afgesloten. Prijsstijgingen op de elektriciteitsmarkt hebben voor deze parken geen direct effect op de opbrengst. De CREG stelt dan ook vast dat deze windparken geen uitzonderlijke winsten maken.

Overigens kon in 2022 een kleiner volume aan elektriciteit afgezet worden door de lagere windsnelheden. De hoeveelheid verkochte elektriciteit was bijgevolg ook lager dan normaal.
De meer recente windparken (na 2014) vallen onder een variabele steunregeling, Per park wordt een LCOE (levelised cost of electricity) bepaald, een gegarandeerde prijs per geproduceerde MWh. Zijn de inkomsten uit de verkoop van stroom lager dan de LCOE, dan wordt dit gecompenseerd door een overheidssteun. Hoe hoger de prijs van de elektriciteit, hoe lager de steun. De LCOE houdt rekening met een vergoeding voor het industrieel risico en een faire winstmarge voor de investeerder.

Verdere daling subsidies offshore wind

CREG verwacht dat de subsidies die de LCOE windparken ontvangen volledig zullen wegvallen. Dat betekent dat de kost van de offshore toeslag op de stroomfactuur zal dalen. Enkele parken zullen dus volledig steunvrij worden.

Nieuw voor 2023: aanpassing steunmechanisme offshore wind

In het kader van de energieprijzencrisis heeft de regering vandaag beslist om aan de offshore windparken, vanaf 2023, en voor de volledige duur van de steunperiode (tot 16 jaar) een structurele solidariteitsbijdrage te vragen. De inkomsten uit de verkoop van elektriciteit opgewekt in de Belgische Noordzee worden geplafonneerd waarbij een verplichting in werking treedt om die inkomsten af te staan aan de overheid om deze terug te laten vloeien naar de consument. De windparken zullen op die manier hun bijdrage leveren om de elektriciteitsfactuur te verlichten.

Als maatschappelijk verantwoorde Belgische bedrijven gaan de windparken akkoord dat ook zij een steentje kunnen bijdragen, en dit niet alleen voor 2023, maar voor de hele duur van de steunperiode (tot 2036 voor de jongste parken).

Deze beslissing van de regering is het resultaat van een constructieve dialoog tussen de regering, de regulator en de betrokken windparken. Deze kadert volledig in een lange termijn visie waarin de offshore windsector een belangrijke rol te spelen heeft in de voorziening van hernieuwbare energie aan aanvaardbare kostprijs.