Dag Jeroen, als verantwoordelijke voor het luik Noordzee en Maritieme Veiligheid waak je over de veiligheid binnen onze Belgische windparken. Hoe bepalen jullie waar er wel of niet gevaren mag worden?

Jeroen: “Daarvoor baseren we ons op de internationale regelgeving. Er bestaan namelijk verschillende zeezones. De territoriale wateren, waarover de nationale bevoegdheden mogen beslissen, reiken tot 12 nautische zeemijl van de kust. De Belgische windparken liggen daarbuiten en vallen daardoor onder de internationale bevoegdheden.

Tegelijkertijd bevinden onze windmolenparken zich binnen de Exclusief Economische Zone van België. Dat is het zeegebied dat ons land mag exploiteren om er bijvoorbeeld windmolens te bouwen. Hoewel schepen hier in principe vrij mogen varen, hebben we wel het recht om de toegang tot onze parken te verbieden uit veiligheidsredenen. Natuurlijk mogen we geen windparken bouwen die bestaande scheepvaartroutes blokkeren.”

Hoe sporen jullie gevallen van intrusie op? Welke apparatuur gebruiken jullie?

Jeroen: “We werken samen met het Maritiem Informatiekruispunt in Zeebrugge. Deze overkoepelende organisatie herbergt de FOD Mobiliteit en Vervoer, de Belgische Kustwacht, de Douane, de Marinecomponent van Defensie en de Diensten van Leefmilieu. Maar eigenlijk mag elke ambtenaar op zee een overtreding vaststellen en onze dienst daarvan op de hoogte brengen. Ook de windparken mogen dat.

Het observeren van de windparken is dus een gezamenlijke taak. We gebruiken het AIS-systeem (automatisch identificatiesysteem) aan boord van elk schip, dat vertelt waar het zich bevindt. Bij vissers en grote schepen moet het signaal altijd aanstaan; voor pleziervaartuigen is dat niet verplicht, maar wel sterk aanbevolen. Het systeem werkt op basis van radarapparatuur via satellieten en landstations. Momenteel lopen er ook testen met drones van de Europese Commissie.”

Waarom is het verboden om door de Belgische windparken te varen?

Jeroen: “Puur omwille van de veiligheid. Als je er in nood raakt, is het niet eenvoudig om een reddingsoperatie op te zetten. Met een helikopter tussen de windmolens vliegen, is niet evident. Ook mensen met een reddingsboot proberen redden, is zeer moeilijk. Een windpark neemt een groot stuk van je zicht weg en intervenieert bovendien met de radarbeelden. Natuurlijk kan je schip ook schade toebrengen aan de infrastructuur van de windmolens. Gekabelde schade bedraagt al snel een paar honderdduizend of miljoen euro. Maar we waken in de eerste plaats over de veiligheid van mensen.”

Welke aanpak volgen jullie als er intrusie heeft plaatsgevonden?

Jeroen: “Als we een overtreding vaststellen, maken we een proces-verbaal op. Het kan gaan om een schip dat de windparken binnenvaart, maar ook om een visser die hengelt waar dat niet mag of iemand die tegen de richting invaart. Meestal kunnen we het schip en de eigenaar identificeren. Ook buitenlandse schepen ontkomen niet aan onze alertheid. De regels gelden voor iedereen.

De boetes delen we zelf niet uit, dat is voor de administratieve dienst. Zij bekijken elk geval apart. Is iemand recht door een park gevaren of enkel in de aansluitende zone? Was het de eerste keer? Ging het om een pleziervaartuig of een commercieel schip? De kosten kunnen enorm oplopen. Verschillende commerciële schepen werden al geconfronteerd met boetes boven de € 35.000. Maar ook een plezierschip dat eenmalig in een aansluitende zone vaart, mag al snel € 250 neerleggen. We volgen de barema’s zoals vastgelegd in de wet.”

Krijgt iemand die een overtreding begaat een tweede kans?

Jeroen: “We zijn streng, maar menselijk. Ons proces-verbaal is nog geen boete. We brengen de eigenaar op de hoogte, maar geven hem of haar altijd de kans om zich te verantwoorden. Is de verantwoording plausibel, dan kunnen we dat aanvaarden. Veiligheid blijft prioritair. Als je door motorpech of een gescheurd zeil van koers moet veranderen, vinden wij het ook fijner dat je aan de kant gaat liggen in plaats van midden in de vaarroute.

Niet elk land hanteert dezelfde regels. In Engeland mag je door de windparken varen, in Nederland soms wel en soms niet, en in België nooit. Dat kan natuurlijk verwarrend zijn, maar het staat wel altijd op de navigatiekaarten aangeduid. Als we toevallig op een patrouillevaartuig zitten en een pleziervaartuig richting de parken zien varen, zullen we hen altijd verwittigen. Preventie is beter dan schade nadien.”

Bedankt, Jeroen, voor dit interessante interview. Wij duimen mee dat het aantal intrusies spoedig daalt tot nul!

Wil jij mee waken over de veiligheid binnen onze windmolenparken en anderen informeren over de intrusieregels?

Download ons campagnemateriaal >>